| Abstrakt: | Rozprawa dotyczy procesów kształtowania wrażenia stereoskopowego w filmach trójwymiarowych. Wysunięta zostaje teza, wedle której kształt przestrzeni świata przedstawionego nie wynika bezpośrednio ze struktury filmowanej przestrzeni fizycznej, ponieważ jest modyfikowany przez twórców filmu. Procesy bazujące na subiektywnej ocenie twórców filmu określam mianem reinterpretacji przestrzennej.
W toku analizy przedstawione zostają zarówno dylematy twórcze, jak i zagadnienia techniczne. Aspekty poruszane w rozprawie zostały zilustrowane przykładami z realizacji filmu Tajemnice przyrody (reż. D. Kucharski), stanowiącego część praktyczną niniejszej analizy. Rozprawa jest podzielona na pięć rozdziałów, wedle różnych grup tematycznych:
Rozdział pierwszy stawia pytanie o warunki, jakie powinny zostać spełnione aby zrekonstruować wrażenie przestrzenne mimetycznie odzwierciedlające rzeczywistość. Cała ścieżka jaką musi przebyć obraz od swojego fizycznego pierwowzoru do umysłu obserwatora określana jest jako mapowanie komponentów. Ponieważ warunki w jakich oglądamy film różnią się pomiędzy różnymi kinami, a nawet pomiędzy poszczególnymi miejscami w sali kinowej, wskazuję na zmienne, które odpowiadają za różnice w psychofizycznym doświadczeniu efektu stereoskopowego.
Rozdział drugi stanowi bardziej ogólne spojrzenie na traktowanie przestrzeni w sztuce obrazowej. Przedstawiam pierwsze świadome manipulacje przestrzenne w malarstwie: narodziny perspektywy intuicyjnej i jej rozwój w nurtach renesansowym i manierystycznym. W malarstwie niderlandzkim z kolei doszukuję się pierwszych zabiegów wychodzenia z przestrzenią świata przedstawionego p r z e d ramy kadru, dzięki wykorzystaniu silnej interpozycji. Dalej przedstawiam główne filary sztuki operatorskiej, związane z nadaniem charakteru przestrzeni, ilustrując je przykładami z historii kina.
Rozdział trzeci zgłębia tematykę modyfikacji przestrzeni za pomocą narzędzi stereoskopowych. W obrębie trójwymiarowego przedstawienia możemy zmieniać kształt przestrzeni i dokonywać własnych reinterpretacji poprzez określanie strefy podziału przestrzeni na przed- i za-ekranową oraz decydować o głębokości poszczególnych planów. Analizuję jak narzędzia stereoskopowe zostały wykorzystane do uzyskania konkretnych efektów w filmie Tajemnice przyrody.
Rozdział czwarty zwraca uwagę na szereg zagadnień łączących obrazowanie stereoskopowe ze sztuką operatorską, m.in. definicji obrazu, scenografii, czy korekcji kolorystycznej. W każdej sekcji przedstawiam konkretne decyzje, jakie podjąłem podczas realizacji Tajemnic przyrody i analizuję, w jaki sposób wpłynęły one na kształt przestrzeni w filmie trójwymiarowym.
Rozdział piąty nakreśla związek ukształtowania przestrzeni z tkanką historii filmu. Zastanawiam się nad rolą, jaką przestrzeń powinna odgrywać w filmie, nad wpływem dramaturgii na efekt stereoskopowy oraz na estetyczny sąd towarzyszący reinterpretacji przestrzennej. Rozdział ten stanowi próbę opisania ideologicznych założeń reinterpretacji przestrzeni, wskazując na artystyczne podłoże procesów kształtowania obrazu trójwymiarowego. |