Wychowanie do przebaczenia w pedagogii jedności

Abstract

XXXV Światowe Dni Młodzieży w Krakowie (lipiec 2016) ukazały ogromny potencjał wiary i zachwytu życiem tysięcy młodych ludzi z całego świata. To wydarzenie ujawniło jednocześnie ich głębokie pragnienie transcendencji, którego najbardziej widocznym przejawem jest poszukiwanie miłości, jako wartości trwałej, na której można budować swoje życie w każdej rzeczywistości. Jednocześnie nie można nie zauważyć, jak bardzo młodzi ludzie, zwłaszcza kultury zachodniej, są zagubieni egzystencjalnie z powodu zaniku autorytetów, a w swoich zachowaniach sygnalizują narastające poczucie braku zrozumienia, wynikające z osamotnienia „w tłumie”, zaś w dokonywanych wyborach ujawniają panujący chaos w sferze wartości i religii. Wobec takiej rzeczywistości rodzą się pytania: jak ukierunkować wychowanie, by zbudować fundament dla rozwoju dojrzewającego współcześnie człowieka? „Uwolnienie się od żalu, złości, przemocy i zemsty – to warunki konieczne do tego, by żyć szczęśliwie” – stwierdza Franciszek (Misericordiae Vultus). Na czym zatem osadzić relację wychowawczą, by jej owocem była zdolność odbudowywania swojego życia w każdej okoliczności? W niniejszym artykule Autorka prezentuje koncepcję wychowania do przebaczenia, realizowaną w pedagogii jedności Ruchu Focolari. Kluczowa w tym procesie jest „sztuka miłowania”, poprzez którą wychowanie jest wspomaganiem wychowanka w urzeczywistnianiu jego człowieczeństwa, co przejawia się w dynamice stawania się nieustannym darem dla innych – fundamencie zdolności przebaczania. Oryginalne w tej koncepcji są: idea wychowywania do tego, co trudne, oraz wzajemność, jako podstawowa dynamika relacji międzyosobowej. Jakkolwiek podstawy „sztuki miłowania” sięgają myśli teologicznej Chiary Lubich, a proponowany wzorzec osobowy odnosi się do postaci Jezusa Chrystusa, to jednak zawiera ona postulaty wychowawcze uniwersalne, gdyż właśnie w osobie Jezusa ukazuje pełnię humanizmu. Czerpiące z mądrości chrześcijaństwa założenia o miłowaniu bliźniego, wyrażone przez Lubich w nowatorskiej formule „sztuki miłowania”, mogą stać się inspiracją wychowawczą także w pedagogice polskiej, zwłaszcza w zakresie wychowania do przebaczenia.