Abstrakt: | Podstawową zasadą funkcjonowania ludzi jest autoafirmacja wyrażająca
się utrwalaniem prawa do życia, zaspokojenia potrzeb, dążeniem do
zachowania odrębności, niezależności emocjonalnej oraz do integralności
psychicznej i fizycznej. Próby zablokowania ekspresji i realizacji tych praw
wyzwalają zwykle otwartą lub zamaskowaną (utajoną) reakcję emocjonalną
w postaci np. obniżenia nastroju, smutku, nudy, niepokoju albo też jawnego
protestu, złości, wrogości interpersonalnej i różnych innych form agresji.
Stany te doprowadzają zwykle do frustracji spowodowanej niemożnością
zaspokojenia potrzeby autoafirmacji i sygnalizują konieczność zmiany.
Zapewnienie sobie poczucia bezpieczeństwa i przetrwania, ma zwykle
dla ludzi priorytetowe znaczenie.
Celowa aktywność człowieka to jednak nie tylko działanie ochronne,
opozycyjne do działań twórczych, ale wielosektorowy system zachowań
i dążeń, którego bieguny stanowią:
— dążenie do ochrony i przetrwania albo też skłonność do pozostawania
w zagrożeniu i destrukcji;
— skłonność do ekspansji i ekspresji siebie lub do zablokowania;
— zdolność do rozwoju i twórczego działania lub do stagnacji. |