Abstract: | Monografia poświęcona jest zagadnieniu policzalności i niepoliczalności rzeczownika w języku
angielskim. Przyjmując punkt widzenia jednej z teorii językoznawstwa kognitywnego – Gramatyki
Kognitywnej Ronalda Langackera – praca stawia sobie dwa cele. Po pierwsze, weryfikuje
jedno z twierdzeń tej teorii, iż prawdopodobnie każdy rzeczownik może wystąpić zarówno w
formie policzalnej, jak i niepoliczalnej. Po drugie, wskazuje regularności zmian tych własności
gramatycznych rzeczownika.
Książka składa się z dwóch rozdziałów. W pierwszym z nich autor dokonuje przeglądu literatury
poświęconej zagadnieniu policzalności i niepoliczalności i przedstawia najważniejsze osiągnięcia
wypracowane w ramach różnych podejść: logicznego, morfologicznego, syntaktycznego,
semantycznego oraz pragmatycznego. Zarysowano tu również główne założenia oraz aparat
terminologiczny Gramatyki Kognitywnej, która stanowi bazę teoretyczną dla przeprowadzonej
w drugiej części monografii analizy. Rozdział kończy zestawienie wybranych założeń Gramatyki
Kognitywnej z postulatami poszczególnych podejść.
Rozdział drugi to część badawcza, której trzon stanowi analiza 30 rzeczowników klasyfikowanych
w słownikach języka angielskiego jako policzalne oraz 30 rzeczowników typowo
niepoliczalnych. Badanie dotyczy użyć tych rzeczowników w kontekstach, w których przejawiają
one odwrotną własność gramatyczną. Analizę przeprowadzono na podstawie autentycznego
materiału językowego obejmującego ponad 1700 wypowiedzi rodzimych użytkowników języka
angielskiego. W ramach analizy opisano szereg ekstensji semantycznych, głównie metonimicznych,
towarzyszących omawianym tu zmianom gramatycznym. Na wyższym poziomie abstrakcji
ekstensje te ujęte zostały w formie schematów rozszerzenia semantycznego.
W podsumowaniu autor ocenia wiarygodność twierdzenia dotyczącego możliwości użycia
każdego rzeczownika zarówno w formie policzalnej, jak i niepoliczalnej oraz przedstawia zestaw
regularności dotyczących zmian tych własności gramatycznych rzeczownika. Poza odniesieniem
się do dwóch głównych celów monografii, autor wskazuje również inne zjawiska językowe związane
z omawianą zmianą własności gramatycznych rzeczownika, takie jak elipsa czy łańcuchy
punktów odniesienia. |