Władca i inni - mowa gestów w Imperium Romanum (I–III w.). Wybrane zagadnienia

Abstract

Niektóre z gestów cesarza rzymskiego, prezentowane w zabytkach ikonograficznych i źrodłach numizmatycznych, wyrażały jego miejsce i rolę w Imperium Romanum. Z osobą panującego został związany gest wzniesionej prawicy: dextra elata / magna manus / ingens manus, jego znaczenie sprecyzowali autorzy antyczni. Włączony w symbolikę znaków władzy imperialnej jako przede wszystkim znak wielkości i mocy tego, który go wykonuje, zwłaszcza w przedstawieniach w mennictwie imperialnym stał się wyróżnikiem cesarza. Niekiedy gest ten został wzmocniony poprzez ukazanie również innych atrybutów władzy cesarza, czasem włączony w wielofiguralną scenę, w której – poza władcą – pokazano odbiorców gestu, czasem komentuje go treść inskrypcji monetarnej. Nawet jednak gdy prezentowany jest w ikonografii wyłącznie sam władca, bez owej „widowni”, to dextra elata czytelnie wyraża majestat imperatora.