Wzmożona obecność języka wykluczającego w polskiej przestrzeni publicznej - alert dla pedagogów

Abstract

Kultura jest nierozerwalnie związana z językiem; język jest rodzajem przewodnika kulturowego, ułatwia jej zrozumienie. Język jest zarówno spoiwem społeczeństwa, jak i narzędziem ekspresji, a dla jednostki potężnym czynnikiem rozwoju indywidualności. Stąd konieczność zainteresowania się przez pedagogów językiem – niewidzialnym środowiskiem edukacyjnym. Przestrzeń edukacji, analizowana tu przez pryzmat języka, pozostaje w ścisłym związku z przestrzenią publiczną, dlatego wgląd w sferę publiczną i dyskurs publiczny wydają się niezbędne. Transformacja polskiego społeczeństwa w latach 90. XX wieku ujawniła jego wewnętrzną różnorodność i co się z tym wiąże – potrzebę znalezienia języka, który pozwoliłby na komunikację i opis nowej rzeczywistości bez ranienia kogokolwiek. Jednak zjawisko poprawności politycznej nie zyskało w Polsce akceptacji. Co więcej, szerzy się mowa nienawiści, język wykluczający różne kategorie społeczne. Jest to sygnał, który zachęca nas, pedagogów, do zainteresowania się przestrzenią historyczną, odniesieniem do czasu, w którym żyjemy, do zjawisk zachodzących w przeszłości i określających przyszłość. Jest to również sygnał alarmowy dla pedagogów i nauczycieli. Należy postawić pytanie o rolę edukatorów, ich zaangażowanie w ulepszanie świata. Jest to także pytanie o samoidentyfikację pedagogów – nauczycieli akademickich.