RŪH i NAFS. O koranicznej koncepcji DUSZY

Abstract

Koran, święta księga muzułmanów, stanowi tekst źródłowy dla pojęć, które później w ciągu wieków obrosły niezliczoną ilością komentarzy teologicznych, leksykograficznych i prawniczych. Jednym z nich jest pojęcie DUSZY. Niniejszy tekst jest próbą konceptualizacji DUSZY w Koranie w ramach metodologii wypracowanej przez językoznawstwo kognitywne, gdzie znaczenie pojęcia można uchwycić przez jego reprezentację semantyczną – poprzez analizę jego znaczenia w tekście, metaforyki i przede wszystkim etymologii oraz konotacji semantycznych w Koranie i języku arabskim (pomocniczo posłużyłam się klasycznymi słownikami języka arabskiego). Oba leksemy, zarówno rūḥ jak i nafs, w swoim pierwotnym znaczeniu oznaczają ‘życie, siłę witalną’, a poprzez rdzenie są powiązane z czynnością oddychania, najbardziej charakterystyczną funkcją życiową, synonimiczną w kulturach pierwotnych z życiem. W rozszerzonym znaczeniu nafs oznacza ‘żywą istotę/człowieka’ jako psychofizyczną całość.