O wpływie Kanta na kulturę niemiecką

Abstract

[...] Pozwolę sobie dzisiaj Państwu powiedzieć o wpływie Kanta na kulturę niemiecką - w jubileuszowym roku wydania pisma Kanta, które w swym tytule wypowiada już zarówno istotną myśl przewodnią, jak i reformatorską świadomość autora: „Prolegomena do wszelkiej przyszłej metafizyki, która będzie mogła wystąpić jako nauka”. Rzeczywiście, tytuł ten pozwala się przekonać o historycznym wpływie Kanta. Celem Kanta nie było zakończenie wszelkich filozoficznych przedsięwzięć, ani też wyczarowanie w języku swej książki ducha przyszłego myślenia. Chciał on napisać Prolegomena do wszelkiej przyszłej metafizyki, metodyczne wprowadzenie. Na roszczeniu ograniczenia metafizyki, „która będzie mogła wystąpić jako nauka”, polega jego dziejowa misja. W zwrocie „jako nauka” zawiera się to, co wyróżnia system Kanta: metoda Kantowska. Odtąd nie boskie szaleństwo winno uskrzydlać geniusza mądrości, nie dumna rezygnacja scio me veram intelligere philosophiam z poczucia prawdy ostatecznych podstaw mądrości, lecz metafizyka powinna stać się nauką, ma zostać wprowadzona na „stałą drogę nauki”. Taki wyjątkowo historyczny sens ma myślenie Kantowskie. Tymczasem z tego wynika właśnie, w jakim kierunku i sposobie - i nie jest to metafora - jak szybko rozchodzi się historyczny wpływ Kanta [...]