Wachlarz: oświeceniowy "gadżet"

Abstract

Zgromadzony w szkicu materiał, niezbyt obfity, pozwala odpowiedzieć, w elementarnym zakresie, na pytanie, czym był wachlarz dla oświeconych. Nie ulega wątpliwości, że pełnił istotną funkcję w ówczesnej kulturze, zwłaszcza w obyczajowości tych czasów. Stał się sprzymierzeńcem kobiet w rozwijaniu towarzyskiej, estetycznej, a nawet ideologicznej aktywności. Zwiększył towarzyską atrakcyjność femmes, dodając im powabu, uroku, a także wzbogacając możliwości w sferze uwodzenia. Dzięki zaletom éventail zyskały też salony. Życie salonowe stało się barwniejsze, towarzysko bardziej wyrafinowane i niewątpliwie powabniejsze. Zastępy przepysznie ubranych dam, z wachlarzami (arcydziełami sztuki), zmieniającymi nieustannie kształt i położenie w kobiecych dłoniach, zdobionych drogocennymi pierścionkami i bransoletkami; ze specyficznym szelestem, jaki wydawało owo ustawiczne rozkładanie i składanie éventails — to wszystko tworzyło widowiskowy spektakl, jeden z wielu składników, decydujących o magicznej i czarownej aurze oświeceniowych salonów.