Józef Wereszyński i Marcin Bielski : wstęp do "większej całości"

Abstract

Wartościowanie dorobku pisarskiego Józefa Wereszczyńskiego. Recenzenci okrzyknęli Wereszczyńskiego plagiatorem, próba „obrony” jego autorskiej uczciwości okazała się nieskuteczna i od tamtej pory nazwisko autora Gościńca opatrywane bywa zwykle etykietą literackiego rabusia. Marcin Bielski — pierwszy polski świecki dziejopis — „jako autor Kroniki świata, objawił — świat nam, a jako autor kroniki polskiej, co za lud jesteśmy, ludziom własnym, nie umiejącym po łacinie, ukazał”. Dzieło cieszyło się poczytnością, choć w opinii Ignacego Chrzanowskiego, którą przypomniał ostatnio monografista Kroniki wszytkiego świata, „ta poczytność” „była uznaniem milczącym”. W gronie ludzi pióra, a zarazem czytelników Kroniki, szczególne miejsce wypada wyznaczyć Józefowi z Wereszczyna, który wielokrotnie „poświadczył” w swych utworach lekturę dzieła Bielskiego.