Abstrakt: | Telewizja jest działem telekomunikacji zajmującym się zinstytucjonalizowanym
przesyłaniem na odległość ruchomych obrazów wraz
z dźwiękiem. Nadawane obrazy i dźwięki mogą być utworami audiowizualnymi
w rozumieniu prawa autorskiego. Środowiskiem naturalnym,
w którym korzystano z utworów audiowizualnych, było kino. Sytuacja
zmieniła się, gdy w latach pięćdziesiątych XX w. do powszechnego zastosowania
weszła telewizja. W rozwiniętych krajach była ona pierwszą
techniką, która w istotny sposób przyczyniła się do zwiększenia kręgu
odbiorców utworów audiowizualnych. Widzowie uzyskali możliwość wygodnego
zaznajomienia się z twórczością filmową, bez konieczności wychodzenia
z domu.
We współczesnym prawie autorskim nie budzi wątpliwości, że nadania
telewizyjne utworów audiowizualnych są objęte „monopolem autorskim”.
Prawo nadania jest elementem „monopolu” w sensie pozytywnym
i negatywnym. W efekcie podmioty autorsko uprawnione mogą zgodzić
się na nadanie utworu audiowizualnego albo go zabronić. Uprawnienia
o charakterze zakazowym nie dotyczą tylko takich zachowań nadawców telewizyjnych, które mieszczą się w ramach instytucji dozwolonego użytku
publicznego.
Stacja telewizyjna, chcąc nadać utwór audiowizualny, musi najpierw
uzyskać zezwolenie podmiotów autorsko uprawnionych. Konieczność
taka nie pojawi się jedynie w sytuacji, gdy podmiotem uprawnionym jest
sama stacja telewizyjna.
Działalność nadawcza stacji telewizyjnych podlega normom prawa autorskiego.
Zgodnie z nimi, nadanie utworu audiowizualnego może mieć
miejsce w ramach: 1) nadania bezprzewodowego naziemnego, 2) nadania
bezprzewodowego satelitarnego, 3) nadania przewodowego, 4) reemisji.
Obowiązujące normy prawne omówimy na przykładzie prawa wspólnotowego.
Normy prawa niemieckiego i polskiego posłużą za przykład możliwych
rozwiązań prawnych dostosowujących prawo kraju członkowskiego
do prawa wspólnotowego. |