"Arma virumque cano..." : niepowtarzalny urok pierwszych zdań arcydzieł

Abstract

"Trudno nie sięgnąć po temat tak oczywisty i zarazem — jak się domyślam — nieoczekiwanie nośny społecznie, skoro na przestrzeni zaledwie mniej niż połowy jednego miesiąca w „Dużym Formacie”, zawierającym dodatek „Kultura” do bodaj najbardziej poczytnej ze współczesnych polskich gazet, natrafiam u progu lata 2009 roku na aż dwa zachwyty3, wyrażone przez tego samego autora, Władysława Orlińskiego, wobec pierwszego zdania jednej z najznakomitszych powieści wszech czasów (z pewną premedytacją nie ograniczam tu pola obserwacji do konstrukcji szkatułkowych), autorstwa Polaka, aczkolwiek napisanej w języku francuskim (Manuscrit trouvé à Saragosse, 1803—1815) — Jana Potockiego i opowiadania Człowiek przeciążony w gatunku science fiction jednego z najwybitniejszych współczesnych angielskich pisarzy i krytyków (oba te talenty nie zawsze idą w parze) — Jamesa Grahama Ballarda. (...)" (fragm.)