Prawo właściwe dla formy : glosa do postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 8 stycznia 2004 r., I CK 39/03

Abstract

Sprawa, której dotyczyło komentowane postanowienie Sądu Najwyższego, rozpoczęła się w Sądzie Rejonowym w Gostyninie, który oddalił wniosek o wpis współwłasności w 7/8 częściach nieruchomości, stwierdzając, że wpis nie może nastąpić, gdyż wnioskodawca nie wykazał następstwa prawnego po osobach wpisanych w księdze wieczystej jako współwłaściciele. Sąd Okręgowy w Płocku, postanowieniem z dnia 16 października 2002 r., oddalił apelację wnioskodawcy. W uzasadnieniu podniósł, że podstawę wpisu stanowiła umowa sprzedaży udziałów zawarta w dniu 11 stycznia 2000 r. przed notariuszem publicznym, zamieszkałym i prowadzącym praktykę w Pretorii, w Republice Południowej Afryki. Zgodność tego dokumentu z prawem miejsca sporządzenia stwierdziła Ambasada Rzeczypospolitej Polskiej w Pretorii. Zdaniem Sądu Okręgowego, dokument ten nie może stanowić podstawy wpisu, gdyż nie jest aktem notarialnym w rozumieniu art. 158 k.c. i ustawy Prawo o notariacie. Aktem takim jest bowiem jedynie akt sporządzony przez polskiego notariusza bądź polskiego konsula uprawnionego do sporządzania aktów notarialnych. Niezachowanie formy aktu notarialnego - w rozumieniu prawa polskiego - uzasadnia oddalenie wniosku o wpis. Postanowienie to wnioskodawca zaskarżył kasacją, jako podstawę wskazując naruszenie przepisów prawa materialnego, tj. art. 12 ustawy z dnia 12 listopada 1965 r. - Prawo prywatne międzynarodowe [dalej: p.p.m.], art. 31 i 34 ustawy o księgach wieczystych i hipotece w związku z art. 6262 § 3 k.p.c.