DC pole | Wartość | Język |
dc.contributor.author | Topa-Bryniarska, Dominika | - |
dc.date.accessioned | 2018-05-22T10:17:31Z | - |
dc.date.available | 2018-05-22T10:17:31Z | - |
dc.date.issued | 2014 | - |
dc.identifier.isbn | 9788380121010 | - |
dc.identifier.isbn | 9788380121027 | - |
dc.identifier.uri | http://hdl.handle.net/20.500.12128/3840 | - |
dc.description.abstract | Monografia poświęcona jest analizie struktur ontologicznych i aksjologicznych,
tworzących uniwersum dyskursywne edytorialu o tematyce społeczno-
-politycznej.
W pierwszym, teoretycznym rozdziale poruszono problemy dotyczące dyskursu
i jego różnych modeli, tworzonych najpierw przez gramatyków, później
przez lingwistów tekstu. Następnie przedstawiono dwie argumentacyjne koncepcje
dyskursu, zaproponowane przez twórców tzw. nowej retoryki Chaima Perelmana
i Lucie Olbrechts-Tyteca (1970), a także przez francuskich badaczy pragmatycznej
teorii argumentacji Jeana-Claude’a Anscombre’a i Oswalda Ducrota (1976, 1997)
oraz Jacques’a Moeschlera (1985, 1989). W toku dalszych rozważań zajęto się
wyraźnym rozgraniczeniem pojęć manipulacja i perswazja. Zaprezentowano też jedną
z możliwych typologii dyskursu medialnego oraz dokonano charakterystyki edytorialu
rozumianego jako rodzaj komentarza prasowego.
W kolejnych rozdziałach przedstawiono analizę struktur ontologicznych oraz
analizę struktur aksjologicznych edytorialu społeczno-politycznego.
Do analiz wykorzystano metodologię autorstwa Ewy Miczki (1993, 1996, 2000,
2002, 2007). Lingwistka posługuje się zarówno pojęciem rama doświadczeniowa
w ujęciu Ervinga Goffmana (1991), jak i pojęciem zdarzenie kognitywne w ujęciu
Ronalda Langackera (1987). Oba terminy proponuje zastosować do opisania relacji
semantyczno-pragmatycznych, łączących kategorie konceptualne (taksonomie, relacje
„część — całość”), które organizują naszą wiedzę o świecie, obecną w różnych
wymiarach dyskursu. W przyjętej perspektywie metodologicznej zakłada się, że
proces rozumienia dyskursu odbywa się na zasadzie tworzenia jego poznawczej
reprezentacji, na którą składa się sześć dziedzin: informacyjna, ontologiczna, funkcjonalna,
aksjologiczna, wypowiedzeniowa i metatekstowa.
Przeprowadzono analizę sześćdziesięciu edytoriali zaczerpniętych ze stron
internetowych czasopism i magazynów francuskich oraz frankofońskich. Zebrany
korpus podzielono na trzy klasy tematyczne, odpowiadające trzem rodzajom
konfliktów poruszanych w artykułach. Tematyka edytoriali obejmuje: publikację
karykatur Mahometa (wrzesień 2005—luty 2006), zamieszki na francuskich przedmieściach (jesień 2005) oraz wojnę gruzińską, zwaną też wojną kaukaską (sierpień
2008).
Analiza struktur ontologicznych zebranych tekstów zawiera opis konfiguracji
ram doświadczeniowych, będących inherentną cechą edytorialu, oraz schematów
zdarzeń organizujących owe ramy. Zdefiniowano również typy relacji taksonomicznych
i merologicznych, występujących w najczęściej powtarzającej się ramie
doświadczeniowej i w schemacie kognitywnym. Relacje te zostały następnie
poddane analizie funkcjonalnej w kontekście ról dyskursywnych agensa i pacjensa,
przypisywanych wymiennie uczestnikom ramy społecznej aktów agresji i kognitywnego
schematu działania. W wyniku przeprowadzonej analizy stwierdzono, że
konfiguracja wielu ram doświadczeniowych wraz z występującymi w niej relacjami
taksonomii i merologii oraz wymiennością ról dyskursywnych wpisuje się w jeden
z mechanizmów manipulacji, polegającej na eksponowaniu bądź maskowaniu
niektórych informacji komunikatu (manipulacja kognitywna).
Analiza struktur aksjologicznych pozwoliła włączyć do problematyki manipulacji
psycholingwistyczne mechanizmy waloryzowania i metaforyzacji. Mechanizmy
te wyrażane są za pomocą wartościujących środków semantyczno-retorycznych,
wśród których wyróżniono: metafory kognitywne, wyrażenia wartościujące, metaoperatory
perswazyjne oraz ironię.
W klasyfikowaniu wartości posłużono się kryteriami zaproponowanymi przez
Jadwigę Puzyninę (1992, 1997a, 1997b, 2003, 2004). W wyniku przeprowadzonej
analizy zauważono, że użyte środki semantyczno-retoryczne, jak też systemy
wartości, do których odwołują się nadawcy, stanowią podstawę argumentacji jednokierunkowej
i emocjonalnej. Argumentacja ta pozwala na pozyskanie u odbiorców
bezwarunkowej akceptacji prezentowanych przez nadawcę poglądów, opisywanych
przezeń osób czy ich działań.
Na podstawie przeprowadzonych analiz dwóch dziedzin reprezentacji dyskursu
stwierdzono, że procesy kategoryzacji oraz towarzyszące im wartościowanie
stanowią podstawę konstruowania struktur ontologicznych i aksjologicznych
w edytorialu o tematyce społeczno-politycznej. Zaobserwowano, że tworzenie
mentalnej reprezentacji tego typu dyskursu w specyficznym kontekście komunikacyjnym,
jakim jest komunikacja masowa, pozwala na aktualizację dwóch wymiarów
manipulacji kognitywnej i medialnej, tj. na przekształcanie fałszu w prawdę oraz
prawdy w fałsz, przy czym pojęcie fałsz znaczy tyle, co zmodyfikowany, czyli medialny
(Mrozowski, 2001; Nowak, Tokarski, red., 2007).
Właśnie w owym specyficznym kontekście komunikacyjnym objawia się
w pełni „czwarta władza” współczesnych mediów i odpowiadających im gatunków
dyskursywnych. W epoce społeczeństwa zinformatyzowanego i zmediatyzowanego
komunikacja masowa odgrywa bowiem główną rolę w tworzeniu norm i wartości
społecznych oraz — jak zauważa Jan Lazar (1995: 93) — wpływa w sposób nieunikniony
na kształtowanie percepcji i świadomości społecznej odbiorców. | pl_PL |
dc.language.iso | fr | pl_PL |
dc.publisher | Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego | pl_PL |
dc.rights | Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Bez utworów zależnych 3.0 Polska | * |
dc.rights.uri | http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/3.0/pl/ | * |
dc.subject | język francuski | pl_PL |
dc.subject | język i internet | pl_PL |
dc.subject | manipulacja w mass mediach | pl_PL |
dc.subject | socjolingwistyka | pl_PL |
dc.subject | analiza dyskursu | pl_PL |
dc.subject | język w prasie francuskiej | pl_PL |
dc.title | L'Univers discursif dans l'editorial : l'etude des structures ontologiques et axiologiques | pl_PL |
dc.type | info:eu-repo/semantics/book | pl_PL |
Pojawia się w kolekcji: | Książki/rozdziały (W.Hum.)
|