XX Zjazd ZLP w Katowicach w świetle "Kadencji" Jana Józefa Szczepańskiego oraz dokumentów Służby Bezpieczeństwa

Abstract

W znanej książce Jana Józefa Szczepańskiego pt. Kadencja1 w pierwszym rozdziale, zatytułowanym Związek, znalazł się opis XX Zjazdu Związku Literatów Polskich, który odbywał się 7 i 8 kwietnia roku 1978 w Katowicach. Znakomity prozaik opisał barwnie, choć z pewnym dystansem, atmosferę i rozkład sił politycznych w okresie poprzedzającym Zjazd, kiedy literacka opozycja demokratyczna zaczęła zagrażać kompromisowi zwanemu „modelem Iwaszkiewiczowskim”. Oddał także atmosferę Zjazdu, powściągliwie choć wymownie opisał niefortunne wystąpienie wicewojewody katowickiego Zdzisława Gorczycy, zachowanie Jarosława Iwaszkiewicza i to, co się działo w kuluarach. W opisie historii Związku Literatów Polskich wypadki katowickie zostały pokazane jako konfrontacja i moment przełomowy, próba sił między pisarzami lojalnymi wobec władzy i samą władzą a opozycją. Już w relacjonowaniu wydarzeń poprzedzających Zjazd można zauważyć wznoszącą się linię napięcia. Natomiast sprawozdanie z tego, co się działo na sali Sejmu Śląskiego w gmachu urzędu wojewódzkiego, nie pozostawia złudzeń, jakie nastroje wówczas dominowały.