Zerwana więź : co z doktorantami? : (o paru doświadczeniach)

Abstract

W tekście przedstawię dwa aspekty tej samej sprawy. Jednej z podstawowych, moim zdaniem, bolączek dzisiejszej akademickiej (i szkolnej) polonistyki. Zerwana więź to łączność między Uniwersytetem i Szkołą, niezbędna, w moim przekonaniu, jeśli w poważny sposób myśleć o przyszłości nauczania „języka polskiego” (co w szkolnej praktyce znaczy przecież: języka, literatury i kultury polskiej oraz w mniejszym zakresie literatury i kultury Zachodu) w polskiej szkole na wszystkich poziomach edukacji. Z kolei pytanie o doktorantów jest de facto pytaniem o tych, którzy w najbliższej przyszłości decydować będą o kształcie polonistyki na wszystkich poziomach edukacji i kształcenia. Będę tu pisał o gorzkich obserwacjach, jestem bowiem przekonany, że wszystkie elementy polonistycznej układanki wymagają bardzo szybkich i radykalnych działań, a te przeprowadzane i zapowiadane przez ministerstwa odpowiedzialne za edukację i szkolnictwo wyższe nie idą w dobrym kierunku. Nie chcę tu krytycznie oceniać działań tych centralnych organów, chcę jednak zwrócić uwagę, że środowisko akademickie niewiele zrobiło, by się tym zmianom skutecznie przeciwstawić oraz by podjąć z władzami centralnymi merytoryczną dyskusję. Największym, moim zdaniem, zaniechaniem akademickich humanistów i przedstawicieli nauk społecznych jest przyjęcie za obowiązującą doktryny o konieczności „upragmatycznienia” programów studiów wyższych w Polsce oraz podporządkowania ich potrzebom pracodawców i rynku pracy. W kontekście coraz głębszego niżu demograficznego oznacza to ni mniej, ni więcej tylko unicestwienie polonistyk akademickich nastawionych przede wszystkim na kształcenie nauczycieli polonistów.