Word and confinement : subjectivity in "classical" discourse

Abstract

Przedmiot tej pracy — choć słowo “przedmiot” (object, subject) jest także przedmiotem jej uwagi — stanowi głównie piśmiennictwo angielskiego klasycyzmu w metodologicznym kontekście dekonstrukcji Jacquesa Derridy i “genealogii” Michela Foucaulta; w kontekście, najogólniej, poststrukturalistycznym, w którego podstawową problematykę wprowadza czytelnika Wstęp. Część I pracy, także wstępna, jest próbą odczytania Williama Shakespeare’a poprzez “Williama Shakespeare’a,” poprzez książkę, w której Terry Eagleton usiłuje przekonać nas, dosyć zawile, iż obok Freuda, Marksa czy Wittgensteina jest on także jednym z mistrzów chętnie czytywanych przez Williama Shakespeare’a. Równocześnie, głównie na podstawie analizy poematu “Lukrecja,” zostaje ukazany w tej części pracy “przełom epistemologiczny,” pewne dążenie do zamkniętej w imieniu własnym podmiotowości klasycystycznej przy jednoczesnej konieczności zachowania tradycyjnego uporządkowania świata, “uratowania” świata monarchii. “Lukrecja” zostaje tu odczytana jako próba oskarżenia monarchy (Tarkwiniusza) bez konieczności stawiania go przed sądem. Postawienie króla przed sądem stanie się możliwe dopiero kilkadziesiąt lat później, a możliwość ta zostanie “ukoronowana” procesem i egzekucją Karola I. Część II pracy poświęcona jest rozprawie o cenzurze, czy też z cenzurą, dokonanej przez Johna Miltona w Areopagitice, gdzie dokonuje on zarazem symbolicznego “ścięcia głowy króla,” zastępując ograniczającą wolność druku, tyranię cenzury prewencyjnej, autocenzurą rozumu, który sam, dobrowolnie, spali wszelkie monstrualne i szalone księgi podszeptywane przez Szatana “nierozumu.” Część III stanowi pewien “tekstualny obraz klasycyzmu,” w którym poprzez fragmenty pism Swifta, Pope’a, Hume’a, Hobbesa, Berkeleya i kilku jeszcze innych pisarzy staramy się wyłonić główne wątki epistemologiczne stanowiące o tożsamości podmiotu, o sposobach kształtowania się tej tożsamości jako autora, edytora, autobiografa w bezpiecznych, zamkniętych sferach domu, ogrodu, klubu, imienia własnego. Część IV jest wyjściem z owych bezpiecznych sfer ku domenie szaleństwa na przykładzie “kariery” i twórczości Christophera Smarta, “szalonego” poety zapomnianego przez wiek osiemnasty za pragnienie otwarcia słowa, ukaranego za to wieloletnim zamknięciem w domu dla obłąkanych. Szaleństwo to omawiamy w kontekście rozumowania rodzącej się psychiatrii, w kontekście traktatów o szaleństwie Tryona i Battiego.