Replikacja i innowacja : w poszukiwaniu teorii (nie)zmienności kulturowej

Abstract

"Folklor jako specyficzna forma twórczości, by odwołać się już na wstępie do fundamentalnych rozpoznań jego swoistości dokonanych w latach 20. XX wieku przez Piotra Bogatyriewa i Romana Jakobsona1, stanowi obszar badań naukowych szczycących się prawie dwustuletnią tradycją. Mowa tu, oczywiście, o tradycji naukowej, używającej zaproponowanego przez Williama Thomsa terminu „folklor”2, chociaż zainteresowania kulturą oralną i jej dziedzictwem są daleko starsze i sięgają odległych czasów narodzin pisma, a więc około 4. tysiąclecia p.n.e. Paradoksalnie, wszystkie bowiem wczesne systemy pisma treścią zapisów czyniły krążące dotąd w obiegu ustnym mity, legendy, procedury, prawa, recepty, kosmogonie i genealogie, a więc oralne dziedzictwo kulturowe, rozpoznawane w danym czasie i miejscu jako ważne i godne utrwalenia. Dzięki temu jako historycy kultury dysponujemy dzisiaj wglądem w olbrzymie zasoby różnorodnej wiedzy lokalnej, dającej nieraz początek wielkim i trwającym przez wieki cywilizacjom3, bez możliwości odróżnienia wszakże, jaka część tych zasobów jest w swej proweniencji wyłącznie „ludowa”." (fragm.)