"Niezagojona rana" : o twórczości Włodzimierza Odojewskiego

Abstract

Włodzimierz Odojewski, urodzony w 1930 roku w Poznaniu, to jeden z najwybitniejszych polskich prozaików. Jest autorem opowiadań, powieści i dramatów, wielu artykułów publicystycznych, wspomnień, a także szkiców. Długa lista publikacji i nagród (by wymienić tylko niektóre: Nagroda Młodych im. Tadeusza Borowskiego, Nagroda Fundacji im. Kościelskich, Nagroda „Kultury”, Nagroda Polskiego PEN Clubu, Nagroda im. Andrzeja Kijowskiego), robiąca niezwykłe wrażenie, mogłaby właściwie zostać zastąpiona jednym tytułem, a i tak ani ranga Odojewskiego, ani znaczenie jego pisarstwa nie zostałyby umniejszone. Jest w tym stwierdzeniu oczywiście odrobina przesady, ale powieść Zasypie wszystko, zawieje (Paryż 1973) — bo o niej mowa — nazwana przez Marię Janion arcydziełem wydaje się wciąż stanowić kwintesencję tej prozy. Znaczenie Zasypie wszystko, zawieje… czy szerzej: cyklu podolskiego, o czym będzie jeszcze mowa, jest tym większe, że pozwala potraktować wcześniejsze teksty jako rodzaj prologu, wstępu, a z kolei część tekstów późniejszych — czytać jako glosy, dopowiedzenia czy autokomentarze. Siła najsłynniejszej powieści Odojewskiego i jej niezwykłe wręcz promieniowanie na resztę dorobku pozwalają ponadto dostrzec w autorze Zmierzchu świata pisarza obsesji, powracających tematów, a nawet — w opinii wielu badaczy — „jednej fabuły”. […]