Abstract: | Punktem wyjścia niniejszego artykułu jest nieco oczywiste założenie, że konstruowanie
nowoczesnej przestrzeni miejskiej – zarówno w wymiarze architektonicznym,
jak i literackim czy artystycznym – ma mniejszy związek z ową
przestrzenią pojmowaną w kategoriach czysto geograficznych czy estetycznych,
a większy z określoną wizją tożsamości jej potencjalnych mieszkańców. Stwierdzenie
to w równym stopniu dotyczy omawianych w artykule tekstów literackich,
jak również konkretnych przykładów architektonicznych reprezentowanych
głównie przez późnonowoczesne projekty modernistyczne, choć genezę tych
ostatnich można znaleźć w znacznie wcześniejszych wizjach sięgających chociażby
renesansowych koncepcji miasta idealnego. Architektura i literatura (oraz sztuki
plastyczne) w nierzadko zaskakujący sposób łączą bowiem w sobie elementy
tak utopijne, jak dystopijne, których głębsza analiza często ujawnia swoistą
ewolucję od utopijnych ideałów do dystopijnej rzeczywistości, którą przynosi
realizacja tych pierwszych. |