Abstrakt: | Wśród zagadnień, którym historycy od dawna poświęcają wiele uwagi,
ważne miejsce zajmują badania dróg awansu poszczególnych rodzin możnowładczych
oraz szlacheckich, a także najważniejszych przedstawicieli
tychże rodzin w Polsce w dobie średniowiecza i w czasach nowożytnych. Badania miejsca w hierarchii społecznej oraz uposażenia majątkowego wybranych,
reprezentatywnych rodzin szlacheckich poszczególnych regionów, obejmujących
terytoria dawnych księstw górnośląskich. Uzyskane rezultaty poznawcze
powinny w przyszłości umożliwić sformułowanie wniosków syntetyzujących
naszą wiedzę na omawiany temat.
Wybierając jako przedmiot badań rodzinę Czelów, a jako terytorium badawcze
księstwo cieszyńskie, kierowaliśmy się dwoma zasadniczymi względami.
Po pierwsze, jeśli chodzi o poszczególne regiony Górnego Śląska,
właśnie dla tego księstwa zachowała się najbardziej rozległa baza źródłowa,
która umożliwia formułowanie w miarę wyczerpujących odpowiedzi na
wiele pytań badawczych, w tym również na temat zaproponowany w tytule
artykułu. Po drugie, rodzina Czelo z Czechowic zaliczała się do tych górnośląskich
rodzin szlacheckich, które funkcjonowały na tym terenie niemal
przez cały okres panowania Piastów. W źródłach Czelowie pojawili się
już dowodnie w XV wieku i trwali tutaj aż do wymarcia cieszyńskiej linii
Piastów, czyli do roku 1653. Daje to szansę uchwycenia określonych zależności,
jakie wpływały na kształtowanie się uposażenia majątkowego tej
rodziny, a tym samym stwarza podstawy do podejmowania w przyszłości
(po przebadaniu takiego uposażenia kolejnych rodzin szlacheckich) wniosków
uogólniających to zjawisko. |