Paradoksy egzystencji, paradoksy religii : apokatastaza w poezji Wacława Oszajcy

Abstract

Kiedy w poezji ks. Wacława Oszajcy człowiek wypowiada przed śmiercią akt niewiary, wpada w pułapkę paradoksu. Negując istnienie Boga: „wierzę że nie istniejesz”, właśnie do Niego się zwraca. Odwracając topos chrześcijańskiej nadziei („wierzę [...] że będzie koniec wszelkich początków i umieram spokojnie”), dopuszcza ostatecznie możliwość, że Bóg jest. Kwestionując istnienie Jego świata, po chwili wyznaje: zachwyciła mnie ziemia więc na swój sposób żyłem już w twoim jeśli jesteś świecie nadzieja Podwojony tryb warunkowy „na swój sposób”, „jeśli jesteś” demaskuje chwiejność i niewiary, i wiary. Logiczna spekulacja prowadzi tu w końcu do stwierdzenia inkluzji: zawierania się w sobie planów ziemskiego i transcendentalnego. Transcendencja dzieje się w immanencji, immanencja zawiera się w transcendencji. Podmiot utworu ma intuicję tej zależności, wiersz kończy się jej uznaniem. (fragment tekstu)