"Shuangguan" : linguistic and cultural aspects of the Chinese art of punning

Abstract

W standardowym języku mandaryńskim występuje jedynie 405 różnych sylab, co sprawia, że język ten jest szczególnie bogaty w homofony. Ta jego cecha wykorzystywana jest często w grach słownych, na które natknąć się można w najrozmaitszych kontekstach komunikacyjnych, a więc w poezji i prozie, w symbolach kulturowych, a także w dowcipach słownych, sloganach reklamowych, a nawet na tablicach informacyjnych i w telegramach. Choć wszystkie przytoczone w artykule przykłady opartych na niejednoznaczności gier słownych można określić angielskim terminem pun („kalambur słowny”), Chińczyk użyłby wyrazu shuangguan, uważanego za odpowiednik tego angielskiego słowa, tylko w stosunku do niektórych z nich. Artykuł omawia zarówno bardziej, jak i mniej prototypowe shuangguan, występujące zarówno w tekstach związanych z kulturą wysoką, jak i niską. Określa trzy cechy języka chińskiego, które decydują o niezwykłym rozpowszechnieniu tego rodzaju gier słownych. Wymienia też trzy czynniki kulturowe leżące u podstaw upodobania Chińczyków do wyrażania znaczeń w taki właśnie sposób.