Pisanie o zwierzętach u Wiesława Myśliwskiego - esej polemiczny

Abstract

Wiesław Myśliwski pisze o zwierzętach, ale co to właściwie znaczy: „pisać o zwierzętach”? Borykamy się tu z pytaniem o dziedzinę sztuki pisania czy może jednak z pytaniem o wymiarze egzystencjalnym? Oczywiście, interesuje nas nie rozdzielenie techniki pisania od etyki, ale właśnie próba odnalezienia punktu stycznego. Skupmy się na tym, że niezależnie od sposobu pisanie o zwierzętach - czy będzie to opis zwierzęcia, czy wpisanie go w pewną symboliczną tradycję, czy próba opisania doświadczenia spotkania się ze zwierzęciem - jest gestem etycznym. Należy przez to rozumieć pewien ogląd rzeczywistości i dostrzeżenie tego, co niewidoczne dla oczu (nie dlatego, że ukryte, ale właśnie przez to, że będące na powierzchni). W tym kontekście można by też użyć metaforyki dźwiękowej - wówczas etyczność jawiłaby się jako oddanie głosu temu, co tego głosu nie posiada (niczym ryby i dzieci, które, jak wiemy, głos jak najbardziej mają). Należałoby podkreślić właśnie oddawanie głosu, a nie jego narzucanie. Twórczość Myśliwskiego byłaby więc etyczną poprzez „oddawanie sprawiedliwości” temu, co nas otacza, choć niekoniecznie jest widoczne. Mieściłaby się ta twórczość w jednym z najczęściej używanych zwrotów z Traktatu o łuskaniu fasoli, wyrażającym zdumienie cudzym zdumieniem: „Dlaczego się pan dziwi?” [fragm. tekstu]