Lekcja współczucia nieznajomym w wierszu Wisławy Szymborskiej “Fotografia z 11 września”

Abstract

W całej twórczości Wisławy Szymborskiej nie znajdziemy zbyt wielu utworów z bezpośrednimi odwołaniami do fotografii. Są to między innymi: Fotografia tłumu, Pierwsza fotografia Hitlera, Negatyw oraz Fotografia z 11 września. W każdym z tych utworów autorka prezentuje inne podejście do fotografii. Zdjęcie jest nie tyle zjawiskiem artystycznym, ile po prostu narzędziem służącym odzwierciedlaniu rzeczywistości. Fotografia stanowi dla poetki pretekst do snucia rozważań nad zatrzymaną w obrazie chwilą. Nie ma jednak na celu refleksji jednostronnej i naiwnej, ale osiągnięcie efektu oglądania świata ze wszystkich stron, efektu który osiąga dzięki dystansowi oraz nieufności do wszystkiego, co wydaje się za proste. Zdaniem noblistki, w świecie jest zbyt wiele możliwości zbadania poszczególnego istnienia, a nadmiar form materii wymusza ogląd wybiórczy, dlatego fotografia daje jej możliwość zawężenia oglądanej przestrzeni. Podobnie dzieje się w utworze Fotografia z 11 września. Ogrom złożonych wydarzeń - serii ataków z 11 września - został zawężony do jednej sytuacji, jaką była konieczność samobójczego skoku z płonącego wieżowca. Wyboru czy nakreślenia pola do oglądania ze wszystkich stron w tym wypadku dokonała za poetkę fotografia Richarda Drewa. [fragm. tekstu]