http://hdl.handle.net/20.500.12128/3996
Title: | William Gilpin and nature |
Authors: | Oracz, Marta |
Keywords: | William Gilpin; teoria picturesque Gilpina |
Issue Date: | 2014 |
Publisher: | Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego |
Citation: | J. Mydla, A.Wilczek, T. Gnat (red.), "Nature(s): environments we live by in literary and cultural discourses" (S. 188-204). Katowice : Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego. |
Abstract: | Celem niniejszego artykułu jest ukazanie roli natury w twórczości Williama Gilpina w odniesieniu do jego koncepcji sztuki i teorii estetycznej picturesque oraz w kontekście jego podróży. Piękno natury było punktem wyjścia teorii picturesque Gilpina określającej zasady tworzenia pejzażu. Znaczenie terminu picturesque pokrywa się częściowo z zakresem znaczeniowym słowa piękny, lecz nie jest z nim tożsame. Picturesque to pojęcie węższe, określa szczególny rodzaj piękna. Jest to piękno sprawdzające się w sztuce. Picturesque to malowniczy, „dobrze prezentujący się na płótnie”. Gilpin podkreśla, że jedynym źródłem picturesque jest natura; zadaniem zaś artysty jest wyselekcjonowanie z przyrody tych jej form, których uroda spełnia wymogi sztuki. Natura jest skarbnicą malowniczych form i tym samym stanowi jedyny właściwy wzór dla malarza pejzażysty. Przyroda, która z uwagi na swój walor picturesque była jedynym modelem dla artysty, pełniła u Gilpina jeszcze inną, dodatkową funkcję. Jej piękno było motorem wędrówek autora; Gilpin podziwiał uroki przyrody podczas wielotygodniowych wycieczek górskich, których ważnym celem była religijna kontemplacja dzikiej przyrody. Przyroda dziewicza, niezmieniona ręką człowieka jawiła mu się jako najdoskonalsze dzieło Boże. W tej kwestii Gilpin był spadkobiercą filozofii Lorda Shaftesbury, który cenił piękno przyrody nieujarzmionej. Shaftesbury, a za nim Gilpin, dowodzi, że piękno natury nieskalanej cywilizacją to piękno doskonałe, ponieważ przyroda, pierwotna i nieprzetworzona przez człowieka jest oryginalnym dziełem Boga, doskonałego twórcy. |
URI: | http://hdl.handle.net/20.500.12128/3996 |
ISBN: | 9788322622568 9788380120259 |
Appears in Collections: | Książki/rozdziały (W.Hum.) |
File | Description | Size | Format | |
---|---|---|---|---|
Oracz_William_Gilpin_and_nature.pdf | 334,46 kB | Adobe PDF | View/Open |
Uznanie autorstwa - użycie niekomercyjne, bez utworów zależnych 3.0 Polska Creative Commons License