Współczesność: tekst umykający

Abstract

Mówiąc o „współczesności” jako najdalej wysuniętej w przód jednostce procesu historycznoliterackiego, stajemy wobec niej intelektualnie bezradni. „Współczesność” jest tym, co wypełnia naszą świadomą biografi ę i co umyka z naszego czasu, starzejąc się szybciej niż poznana przez nas kiedyś i przyswojona sobie przeszłość. We „współczesności” modelujące formuły „początku” i „końca” wprawiają nas w zakłopotanie, ponieważ nie możemy ani dokładnie, ani prowizorycznie określić obu tych granic. Zdaniem Jurija Łotmana, „Kategorie »początku« i »końca« stanowią punkt wyjściowy, z którego mogą następnie rozwijać się zarówno konstrukcje przestrzenne, jak i czasowe. Mocne nacechowanie którejś z tych kategorii (początku lub końca) niekoniecznie musi zakładać analogiczną pozycję strukturalną pozostałej kategorii, albowiem nie we wszystkich syntezach tworzą one parę opozycyjną”