Selected problems of shaping the amount of remuneration for work

Abstract

Związek normatywny prawa pracy z prawem cywilnym uwidacznia się zwłaszcza w art. 300 k.p., którego warunki spełnia przepis art. 3531 k.c. Instytucja wyzysku z kolei ingeruje w swobodę stron w kształtowaniu w drodze umowy treści stosunku prawnego oraz jest ona wyrazem zasady sprawiedliwości kontraktowej. Wyzysk jest elementem ograniczającym zasadę swobody umów, tj. umowa zawarta w celu wyzysku jest sprzeczna z naturą (właściwością) stosunku zobowiązaniowego, a także z ustawą i zasadami współżycia społecznego. Przepis art. 388 k.c. jest trudny do odpowiedniego zastosowania na podstawie art. 300 k.p. i nie chroni również skutecznie przed wyzyskiem w stosunkach pracy. Instytucję wyzysku w prawie pracy należy rozpatrywać przede wszystkim w aspekcie wynagradzania pracowników. Prawo pracownika do godziwego wynagrodzenia za pracę wynikające z podstawowej zasady prawa pracy zawartej w art. 13 k.p. nie zrywa wprawdzie z ekwiwalentnością świadczenia, jednak powinno ono obejmować nie tylko element ekonomiczny wiążący się z ekwiwalentnością świadczenia, ale również socjalny. Przepisy art. 13 oraz art. 78 k.p. nie stanowią jednak samodzielnej podstawy roszczeń pracownika o ustalenie wynagrodzenia za pracę na „godziwym” poziomie, a pracownik może żądać tylko podniesienia wynagrodzenia do poziomu wynagrodzenia minimalnego.