Odpowiedzialna mobilizacja : szkic o Ernsta Jungera filozofii wspólnoty

Abstract

Można zapytać w sposób uczony i chłodny: Czy wspólnotowa („polityczna”) aktywność bądź wspólnotowy („polityczny”) dystans, „polityczna” neutralność (fraza ta jest zaiste oksymoronem!) są właśnie „politycznym” zaangażowaniem twórczej wyobraźni i fantazji pisarza /artysty ? Czy są jednoznacznym wprzęgnięciem tego, co kreatywne, witalne, tętniące życiem i pulsem krwi do szalonego, pędzącego na złamanie karku rydwanu społecznych potrzeb, oddziaływań, oczekiwań, walk? I drugie pytanie: Czy owo zaangażowanie w sprawy wspólnoty, zaangażowanie wspólnotowe, a nie „polityczne”, bądź szlachetny dystans do nich są od razu zdradą sztuki, wiarołomstwem kreatora/poety? Szkic jest skromną próbą odpowiedzi na postawione tu pytania — przede wszystkim z perspektywy lektur Jungeriańskich, a także krokiem ku szerszemu zmierzeniu się z myślą Jüngera w kontekście fenomenu wspólnoty (nie w aspekcie problematyki politologicznej!). Unikam przymiotnika „polityczny”, stawiam go w cudzysłowie, bo interesuje mnie wspólnota w polis, a nie polityka. Bez wątpienia chodzi w moim szkicu o wspólnotowy, a nie „polityczny” namysł niemieckiego pisarza. Od razu muszę się zastrzec, że skoro unikam dyskursu politologów i socjologów, siatek i sieci pojęć historyków systemów politycznych i specjalistów od dziejów idei, wpadam w tak zwany „dyskurs nienormalny” (termin odsyła do książki Richarda Rorty’ego). A więc dyskurs odpadający od świata systemów kryterialnych, „mierzalnych”, czyli nie zamierzających pretendować do nobilitacji kryteriów, które są jasne, przejrzyste. (Owo pyszne szlachectwo jasnych kryteriów jest mi zgoła obce).